Ik heb een haat-liefde verhouding met regels. Als ik een regel niet begrijp en het beperkt mij in mijn vrijheid, word ik kwaad en dan ga ik rebelleren. Als ik echter de noodzaak inzie van een regel, dan geeft de regel juist structuur en duidelijkheid. Daarom wil ik graag een breder kader schetsen, zodat je als ouder bewust kan stilstaan bij welke regels je aan je kind(eren) wil stellen.

Als je het ouderschap ziet als een spelletje voetbal, dan hebben we nood aan een doel, regels en een scheidsrechter.

Overal waar je regels tegenkomt, kan je zoeken naar het hoger doel dat je bereikt dankzij die regels. Zo zorgen de verkeersregels ervoor dat we ons veilig en vlot kunnen verplaatsen op de weg. Als je dat hoger doel ziet, zie je dat de regels wel degelijk nut hebben.

Het doel voor het kind is om liefde, tijd en aandacht te krijgen van zijn ouders. Dat is de behoefte van elk kind. Een ouder kind zal zich daarnaast ook willen ontwikkelen en met vrienden willen weggaan. Het doel voor de ouders is om in harmonie samen te leven en gelukkige en gezonde kinderen in de wereld te zetten, die zelfstandig en veerkrachtig zijn en mee kunnen in de maatschappij, die ook vol regels zit. Kinderen die in het gezin nooit regels gehad hebben, kunnen later heel moeilijk om met gezag en autoriteit.

Oefening: Wat zijn jouw doelen in het ouderschap? 

Net zoals in voetbal bevatten regels ook grenzen: het duidt een kader of structuur aan. Regels zorgen voor duidelijkheid: wat mag wel en wat mag niet? Wat gebeurt er als je de regels overtreedt? Dat gevolg moet op voorhand gekend zijn. Als je je houdt aan de regels, als je binnen het kader blijft, dan is alles voorspelbaar, dan weet je wat er gaat komen. Dat geeft een houvast en een veilig gevoel: weten dat je nooit gestraft zal worden als je je houdt aan de regels. Regels zorgen ervoor dat er geen veronderstellingen of verwachtingen gemaakt worden. Die 2 woorden leiden bijna altijd tot teleurstellingen of frustraties.

Een goeie regel bevat dus ook een gevolg, als de regel niet gevolgd wordt. In voetbal is dat duidelijk: als je de bal buiten trapt, gaat de bal naar de tegenstander op de plaats waar hij buiten is gegaan. Die regel is gekend bij het begin van het spel. De lijnen zijn duidelijk getekend. De scheidsrechter fluit als de bal buitengaat en de bal gaat naar de tegenstander zonder gedoe. Als je diezelfde duidelijkheid kan bereiken in ouderschap, wordt opvoeding kinderspel. Zo zet je het kind ook in zijn verantwoordelijkheid: als het kind ervoor kiest om de regel niet te volgen of om zich niet aan de afspraak te houden, dan kiest het kind dus voor de gevolgen. Voer dan het gevolg uit zonder gedoe. Merk op dat ik niet het woord “straf” gebruik. Ik hou niet van straffen, omdat dat nauw verbonden is met macht.

In het ouderschap zullen we dus regels in opvoeding opstellen, die ons helpen om onze doelen te bereiken. Je zal dus regels willen opstellen rond schermtijd, rond het uur om te gaan slapen, rond eten en tafelmanieren, rond respect en omgang met anderen, rond klusjes en taken, enz.

Oefening: Welke regels zorgen ervoor dat je je doelen bereikt (zowel jouw doelen als die van het kind)?

Voorbeeld: regels rond het slaapuur dienen om het kind de slaap te geven, die het nodig heeft; regels rond schermtijd dienen om het kind niet verslaafd te laten worden en om het ook de nodige tijd aan andere dingen te laten besteden.

Het laten naleven van de regels gebeurt in het voetbal door de scheidsrechter. In het ouderschap ben jij dat als ouder. Jij dient erop toe te zien dat de regels die opgesteld werden, te allen tijde nageleefd worden. Ook als je moe of gestrest bent. Als je met 2 bent, zorg er dan voor dat jullie samen de regels opstellen en allebei akkoord gaan met de regels, zodat de ene ouder de andere nooit ondermijnt. De regels zijn alleen nuttig als ze ook echt nageleefd worden.